Gisteravond werden alle mensen en vooral de kleine mensen naar de kapel besteld. Want het opruimen van de opslagruimten had wel wat opgeleverd: restanten nieuwe kinderkleding, speelgoed, knuffels. Werd allemaal in pakjes verdeeld naar leeftijd, naam erop. En na de Eucharistieviering, Syrische ritus ditmaal, zou Vadertje Kerst nog eens langskomen. Hij kwam. Hij moest vier maal weggaan en weer komen, de zak was te klein voor de grote pakketjes. Sommige kinderen waren zielsgelukkig, anderen hadden al te veel mooie dingen gekregen via de vluchtelingenhulp, om deze restanten nog te kunnen waarderen. Maar feest was het, ik swingde op Jingle Bells en een peutertje van niks keek me glunderend aan en swingde mee… nee zuster… graag op afstand wel. Nog eenkennig de peuter, maar de verleiding was te machtig.
Daarna maakten we ons feestmaal klaar voor de communiteit: de pater en zuster, pater Jacques tijdelijk, drie gasten, en twee mannen van het kamp die alleen zijn en regelmatig koken voor de gemeenschap. Nu was het communautaire gebeuren het samen klaarmaken van alle lekkers. Daarna in bijna stilte het eten genieten, en dan weer samen opruimen. Naar goed gastvrij gebruik meer „resten” dan er gegeten was. Aansluitend waren we in de kapel met een twintigtal mensen om ons het nieuwe jaar in te bidden. 1 Januari, dag van de vrede voor de rk wereldgemeenschap.
Groot vuurwerk was er ditmaal niet, de failliete staat. Daarover gaan ook geruchten. Koerdistan mag zelf geen olie verkopen, dat hoort niet bij de autonome status. Maar ze doen het wel. En er gaat het gerucht dat Bazani, de president, ook enig geld naar eigen rekening laat afvloeien. Dat kan roddel zijn. Wat feit is: hij heeft de grondwettelijke tijden opgeconsumeerd, en stelt dus nieuwe verkiezingen al twee jaar uit. De vluchtelingencrisis zal hem een welkom alibi zijn geweest. Hij poogt eigelijk, net als eerder Poetin deed en Erdogan poogt, de termijn grondwettelijk levenslang te maken, liefst met erfopvolging.
We gingen dus vrij snel slapen, en het was buiten al helemaal stil. Het leek vandaag meer kerstdag dan oudjaar.
Nieuwjaar. Er zal om 9 uur een Chaldeeuwse viering zijn, we verwachten geen „volk”. Komen opeens 18 Indische mensen. Er is voorzien in Engelse vertalingen, en Pater Jens doet afwisselend in Arabisch en Engels bidden, voorzien van twee diakens in de twee talen. Zuster Friederike is de Engelse diaken.
En dan stelt Pater Jens voor: „We hebben geen ontbijt klaargemaakt, maar we kunnen natuurlijk een ontbijt klaarmaken. Dus houdt ons gezelschap, ook wij moeten nog ontbijten.”
Met een rotvaart worden tafels en banken geschoven, gedekt, eieren gebakken, alle resten en nieuws op tafel gepoot en een kwartier later zitten we samen van alles te verorberen. Een van de families komt nog met taart, het kan niet op. Komen met nog meer als ze zien met hoevelen wij ineens zijn. En dan met zijn allen weer wegwerken. Het communautaire is weer vooral de voorbereiding en het verwerken van de troep. Het eten zelf verloopt vrij snel, weinig gesprek.
We zijn straks uitgenodigd voor het eten bij een familie, ook daar zal het zo gaan. Het gezellige is dan het knabbelen aan allerlei gezond lekkers voordat de echte maaltijd komt. Die zal snel gaan.
Deze Indische mensen zijn allen medisch personeel. Saddam Hoessein had Koerdistan nogal onderontwikkeld, bij het aantreden van de autonomie had Koerdistan veel te weinig geschoolde mensen. India kon helpen, en het zijn nog koloniale ‚broedervolken”, beiden onder Engelse vlag.
Vanaf 1880 hielp het net gevormde Duitsland de Ottomaanse keizer met een spoorlijn, van Berlijn naar Bagdad. Eigenlijk Basra, maar dat wenste Engeland niet, want dat zou te dicht bij hun India komen. Duitsland wilde deze spoorlijn voor een „eigen” verbinding naar Azië. In Engeland sprak men in die jaren schande van de Duitsers en van deze spoorlijn, die „hun” hegemonie bedreigde. Mijn opa was in Frankfurt de grote ingenieur achter de logistieke hoogstandjes, zo weet ik wat meer. Hij belegde al zijn kapitaal in dat spoor, zoals veel Duitsers. Maar het bleef een dure onderneming en Duitsland smeekte Engeland en Frankrijk om mee te doen. Die waren echter druk doende om De Ottomaanse kust van Afrika onder elkaar te verdelen en de binnenlanden van Afrika sinds er stoomboten en stoomtreinen waren. Leve de techniek!
Maaaarrrr… 1911 werd er olie onder dat zand ontdekt. Ineens wilden de twee grootmachten óók. Beiden in het geheim onderhandeld met Duitsland. Frankrijk had het rond in maart 1914. Engeland kreeg het rond half juni 1914 met de bepaling dat Bagdad-Basra onder Engelse controle zou staan. En toen vielen die schoten in Sarajewo. Oók een kijk op 1914-1918. Want de winst voor Engeland en Frankrijk was in deze zandbak. Duitsland moest de hele spoorlijn aan Engeland laten, en die twee anderen verdeelden deze zandbak onder elkaar. De rechte lijnen kunnen we nog zien. De ontwrichting tussen deze volken ook. De hebberigheid naar de olie ook. Allemaal een eeuw oud dit jaar. En de Koerden over vier „staten” verdeeld. En Engeland stalde overal zetbaasjes.
Saddam Hoessein dus onderontwikkelde Koerdistan, en dus haalden de Koerden uit India goed opgeleide mensen voor hun ziekenhuizen nodig.
De mensen die er vanmorgen waren komen uit een wat hogere kaste, dat zie je. En ze werken hier in het private ziekenhuis, een dure onderneming. Bij de bisschop straks zal ik weer een dame uit Bangladesh tegenkomen, voor het eenvoudige huishoudelijk werk. Zij hier geld verdienen, haar kindertjes in Bangladesh bij haar ouders. Echte gastarbeider. Zij boft, ze wordt goed behandeld, heeft een nette kamer en vrije tijd en iedereen is aardig tegen haar. En gasten geven haar wat extra’s. En verder is deze klasse gastarbeider meteen ook nog concurrerend met de ontheemden en vluchtelingen, die de normale salarissen gewend zijn. Ze leven in eigen land tenslotte. En zo zijn er ook al klassen onder de vluchtelingen: zij die gewoon graag mee helpen de zaak humaan te houden, zij die wachten tot de hemel weer op aarde is.
Niet alleen de huizen van Caracosh zijn verwoest. De sociotoop is natuurlijk ook aan gort. Ik krijg de indruk dat niemand er nog aan toe is om erover na te denken hoe je dat straks doet, weer een sociotoop opbouwen: een samenleving met een zinvolle arbeidsdeling, met een noodzakelijke maar ook goed functionerende hiërarchische opbouw, zodat er weer gemeenschap kan worden gebouwd. Want die is er niet meer. Er zijn mensen verdwenen naar Europa. De meesten zijn verdeeld over Libanon, Turkije, Koerdistan, Iran, Saoudie-Arabië zelfs, Egypte… Er zijn er die niet meer terug willen. Er zijn er die denken dat alles dan weer bij het oude is. Die in Erbil hebben heel andere ervaringen dan die in Sulaymaniyah of Kirkuk. Ze zijn gesterkt in heel verschillende wijsheden.
Zo denken ze dat ze allemaal nog Syrisch katholiek zijn bijvoorbeeld. Maar de enen werkten samen met moslims, de anderen werden door moslims geholpen, weer anderen weten voorgoed dat moslims duivels zijn. De enen weten dat de moslims veel meer leden onder ISIS dan zijzelf, anderen klampen zich vast aan de status vervolgde christen, al was het maar dat dat een paspoort naar Europa is. Ze hebben straks ISIS helemaal niet meer nodig om onderling oorlog te gaan maken. Wie o wie zal dat hoe o hoe in banen gaan leiden die een samenleven denkbaar maken. Een heel nieuwe stad bouwen zal eenvoudiger zijn dan deze uiteengeslagen gemeenschap weer zoiets als gemeenschap te laten worden. Het gaat er werkelijk op aan komen dat de religieuze leiders allemaal terugvinden naar de wijsheid die ik in de jaren 2002-2004 zo intens zag in dit Irak, waar ze allen steeds elkaar opzochten om maar niet tegen elkaar uitgespeeld te raken door de Amerikanen, nadat Saddam dat ook al praktizeerde. Ik vrees dat politiek Europa en de VS, ook sommige christelijke kerken en organisaties er zelf belang bij hebben vooral dat gevoel „vervolgde christenen’ te accentueren. Dit land, deze landen zal men er geen plezier mee doen, de ontwrichting zal langer kunnen huishouden dan wanneer de vredeskrachten zouden worden ondersteund.
Goed, ik ga straks naar Kirkuk. Evenals dit klooster zo’n plek waar men vol besef van verantwoordelijkheid die vrede voorbereidt.
Voor wie dat nog niet heeft, links naar vijf korte filmpjes met statements van bisschop Mirkis:
Mirkis over vrede: https://www.youtube.com/watch?v=WGx9WzqFm50
Mirkis over samenwerken: https://youtu.be/RAtHoAHqWa0
Mirkis over de studenten: https://youtu.be/eVwK1RXMMic
Mirkis over samenwonen: https://youtu.be/F2O5VSjo7NM
Mirkis over hoop: https://youtu.be/p0D3dN9NeDQ