Op 13 november 2017 was aartsbisschop Mirkis heel even in Utrecht.
„Er verandert zoveel, dat een tekst van een maand geleden al achterhaald is.” Zo opent aartsbisschop Yousif Thomas MIrkis o.p. de ontmoeting met ruim vijftig kadermensen uit Utrechtse kerken, politiek, en vredesorganisaties.
„De ideologie van het westen stelt dat het individualisme de beste samenlevingsvorm is: vrijheid van persoon, eke stem telt gelijk. Het leidde – na enkele vredelijke oorlogen weliswaar – tot het vastleggen van de Rechten van de Mens. Indertijd was dat nieuw, een doorbraak. Nu geldt het als normaal.
Bij ons is dat nog niet normaal, bij ons wordt sterk geleefd vanuit het verleden. Mogelijk de meest indringende vraag die ik heb aan de moslims, waarom ze zozeer van het verleden leven, met de rug naar de toekomst. Door de jaren met ISIS werd dat wel zeer helder voor al degenen bij ons die nadenken en zoeken naar wegen van samenleven. ISIS is nu weer bijna geheel weggedreven uit Irak, maar ze hebben het land diep gewond achtergelaten. Veel gebouwen vernield, veel groepen sterk beschadigd, maar vooral ook wantrouwen gezaaid in de onderlinge verhoudingen. De belangrijkste vraag voor ons is dan ook: Wat gebeurt er na DAESH (ISIS)?”
„We staan voor de vraag hoe we de hoofden weer schoon krijgen, hoe we het onderlinge vertrouwen dat we leefden weer wekken, hoe we mensen weer toekomstgericht maken. We hebben werkelijk nieuwe stappen nodig, maar geworteld in onze eeuwenlange ervaringen van goed buurmanschap. Tegelijk zijn we volledig uitgeleverd aan de werelddominantie, die nu globalisering predikt. Globalisering is een vorm van wereldwijde controle, personen worden van heel ver weg via internet gecontroleerd; door de machtigsten. Wij zijn dat niet.”
„Ik merk nog iets anders op: hier in Europa, zeker in Nederland, heb je nauwelijks of geen terrorisme, maar de angst ervoor is levensgroot alom aanwezig. Bij ons leven we al decennia met terreur, maar er is niet die voortdurende vrees. Wij willen die angst ook niet, die zou ons niet verder brengen. We staan voor de vraag hoe te leren omgaan met dat wereldwijde geweld dat landsgrenzen overschrijdt, zonder de waarden van de mensenrechten, integriteit van de persoon en de vrije meningsuiting te verspelen.”
„In ons project met de studenten moeten ze als christenen, moslims en yezidi samen leren leven. Ze moeten samen de slaapkamer delen, alleen naar vakgroep mogen ze selecteren. Ze moeten weer elkaar kennen, respecteren en samenleven. En dat gaat prima. Ze doen het! We zien dat als een weg om onze samenleving te helen. Deze studenten zijn onze toekomst, en zij kunnen onze samenlevingen helen. Dat kan door werkelijke democratie. Onze landen zijn niet democratisch, onze landen hebben dan ook regeringen die de mensenrechten niet respecteren. Mensenrechten, dat geldt voor elke burger, voor elk volk, dat is niet een particulier bezit van een bepaalde godsdienst.”
De studenten belonen ons op een geweldige wijze voor onze inzet. Ze studeren keihard en zijn allemaal geslaagd, met geweldige cijfers. Aan hen zien we nieuwe toekomst dagen.”
„Wij zullen dan ook niets doen om de moslims en yezidi in onze huizen tot het christendom te bekeren. Sterker, ik ben absoluut tegen dit proselitisme. Christus droeg ons op om de linkerwang toe te keren als we op de rechterwang geslagen werden. Dát is wat wij nu hebben te leren aan elkaar om toekomst te hebben. Jezus leerde ons de linkerwang toe te keren, niet om mensen per se binnen onze kerk te brengen of achter Jezus aan te laten lopen.”
We zoeken wegen aan het geweld voorbij. Het geweld ontstaat door vreemde ideeën in de hoofden van enkele gekken. Kinderen, armen en ouderen zijn het meest slachtoffer. Instituties die hen hielpen werden vernield. Waartoe dus dient al dat geweld? We moeten wegen zoeken aan het geweld voorbij. De Linkerwang dus.”
„De laatste maanden stroomden weer nieuwe vluchtelingen toe, uit de gebieden waar tegen DAESH werd gevochten. We horen de vreselijke verhalen van hen die drie jaar leefden onder de dwang van DAESH. Jongeren die geen strijder van DAESH wilden worden werden gedood. Ze leefden zonder elektra, een baby van 3 jaar oud was drie jaar lang niet gebaad.”
„Wie emigreerden zijn de sterksten van het volk: volwassenen, goed opgeleid, met geld. De balans in het volk is verstoord, want wat achterbleef zijn slecht opgeleiden, ouderen, armen. We zijn dan ook aan een nieuw project begonnen, een huis voor Alzheimerpatiënten, zowel christenen als moslims. En we gaan nu proberen in de dorpen rond Mosul enkele huizen te huren voor de studenten, de meesten willen namelijk weer verder in Mosul, maar de stad is te zwaar vernield, daar is niet zomaar weer leefruimte. De yezidi laten we in Kirkuk verder gaan, onder hen is nog te veel angst voor terugkeer naar Mosul. Zo moeten we onze hele aanpak van hulp aanpassen aan de nieuwe realiteiten.”